De uitdagingen voor de CIO worden steeds groter. Mede als gevolg van ontwikkelingen op het gebied van ICT zoals: internet, mobiele apparaten, sociale media, cloud en analysesoftware wordt ICT leidend bij het vormgeven van de business. Digitaal is het nieuwe normaal. De klant maakt al lang geen onderscheid meer tussen fysieke en digitale business. We mogen deze veranderingen gerust disruptief noemen, hele sectoren worden getroffen; de gevolgen zijn ingrijpend en vormen een existentiële bedreiging voor veel organisaties en bedrijven. Dat geldt voor alle sectoren: de zorg, welzijn, onderwijs, bouw, energie, banken enzovoort.
Het strategisch belang van digitale dienstverlening en transformatie neemt dus toe. Dit vraagt om het juiste digitale leiderschap van de CIO. Een succesvolle CIO is een strategisch gesprekspartner en coach van het bestuur en management. De CIO moet als strateeg verbinden, open staan voor innovaties en richting geven aan transformaties. Digitale dienstverlening vraagt om een transformatie van de ICT-organisatie. Ondertussen moet de steeds ingewikkelder wordende ICT-infrastructuur vlekkeloos draaien en op innovaties zijn voorbereid. Zie daar de uitdagingen van de CIO 3.0.
Van ICT 1.0, via ICT 2.0 naar ICT 3.0
In historisch perspectief ontwikkelt ICT zich van een ondersteunende functie, naar een functie die het succes of falen van de organisatie bepaalt. Deze ontwikkeling kent drie fasen.
- ICT 1.0: ICT-functie als technisch bolwerk, gericht op de ICT-voorzieningen.
- ICT 2.0: ICT-functie als bruggenbouwer tussen business en ICT, gericht op business informatievoorziening.
- ICT 3.0: ICT-functie als integraal en strategisch onderdeel van de business, gericht op digitale business innovatie.
In de wereld van ICT 3.0 is digitaal werken en communiceren standaard onderdeel van het primaire proces. De klant staat centraal, fysieke en digitale dienstverlening versterken elkaar, er wordt een unieke klantervaring geboden en de producten en diensten innoveren met de wensen van klanten mee. De ICT moet hierop aansluiten en dit stelt andere eisen aan de capabilities van de ICT-afdeling. Veel organisaties zijn momenteel met deze transformatie bezig.
Ontwikkeling van de CIO
De functie van de CIO evolueert mee, van CIO 1.0, naar CIO 2.0 en CIO 3.0. Van een managementrol naar een vanzelfsprekende leiderschapsrol.
De opdracht van de CIO 3.0 in het ICT 3.0 tijdperk is drieledig:
- coach voor het senior management;
- changemanager van de ICT-functie;
- business-strateeg.
1. CIO 3.0 als coach voor senior management
In het digitale tijdperk is het noodzakelijk dat CEO’s en business managers de strategische kansen van nieuwe technologie voor hun business grijpen. Veel CEO’s en business managers hebben nooit eerder met ICT-innovatie te maken gehad. Business managers geven aan dat ze vinden dat ze persoonlijk te weinig technologische kennis hebben om succesvol in hun werk te zijn.
Hier ligt een belangrijke rol voor de CIO 3.0 weggelegd. CIO’s 3.0 zullen hun business managers moeten ondersteunen, als digitale coaches, om hun digitale vaardigheden te vergroten. De meer business minded CIO’s zien het als hun opdracht om collega’s op C-niveau te laten zien wat mogelijk is met digitale technologie en hoe dat tot digitale transformatie van de organisatie kan leiden.
2. CIO 3.0 als changemanager van de ICT-functie
De CIO 3.0 moet ervoor zorgen dat de ICT-functie tijdig over passende ICT-capabilities beschikt om nieuwe digitale kansen te kunnen verzilveren en exploiteren. Dit vraagt verandering van de ICT-functie volgens de volgende invalshoeken.
- Mens en cultuur: de ICT-functie heeft talent nodig dat in staat is om flexibel, snel en kort-cyclisch te werken.
- Architectuur en technologie: digitale transformatie van de organisatie vraagt om een flexibele, schaalbare en veilige ICT en architectuur die de organisatie in staat stelt om iteratief te ontwikkelen, stabiele verbetering te realiseren.
- Proces en governance: wendbaarheid aanbrengen in de ICT-functie en in de besturing daarvan is cruciaal om naast het onderhoud van het bestaande landschap ook nieuwe digitale diensten voort te brengen. Daartoe moeten strategische vaardigheden moeten worden ontwikkeld op het gebied van data-analyse, security en risicomanagement, service-integratie en agile werken.
3. CIO 3.0 als business strateeg
De CIO 3.0 ondersteunt de organisatie bij het ontwikkelen en realiseren van de digitale strategie. Bij sommige organisaties is deze rol apart bij een CDO belegd. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn het bieden van een superieure digitale klantervaring en het door verdergaande digitalisering realiseren van wendbaarheid, kostenreductie in de huidige organisatie en de gehele waardeketen. De CIO 3.0 verkent daarnaast actief waar mogelijkheden en kansen liggen voor omzetvergroting, productverbetering en nieuwe businessmodellen in de nieuwe economie. Dit kan mede leiden tot digitale innovatie van producten, diensten en het businessmodel.
Meer weten? Lees meer op de site CIO 3.0 Of bestel meteen het boek “CIO 3.0, Het verschil maken bij digitale transformatie”, 2016, Karin Zwiggelaar en Antoon van Luxemburg, Van Haren Publishing.